|
|
Kerktoren IJlst
 
Links huidige toren. Rechts de (oude) Mauritiuskerk met een zadeldaktoren die op het nu nog bestaande kerkhof stond. Hij is in 1828 wegens bouwvalligheid afgebroken.
Bron foto rechts: http://www.pkn-ijlst.nl
Huidige eigenaar: Stichting tot Behoud van Monumenten in de gemeente Súdwest Fryslân.
Eerdere eigenaren: Algemeen: Doorgaans behoorden de torens van oorsprong bij de (vaak katholieke) kerk. Napoleon onteigende de meeste torens en zo kwamen ze in handen van de overheden. Daarna: Daarna: Gemeente Wymbritseradiel en gemeente Sûdwest-Fryslân.
Locatie: Eegracht 48 IJlst. (Voormalige stadskoemarkt)
Naam toren/kerk:
- Kerk: Martinuskerk
- Toren: Stadstoren
Monument nr:
Architect: Ontwerp van ]. Ankringa uit Sneek
Bouw data:
- Toren en kerk 1830
- Kerk 1868 uitgebreid. (Dit gedeelte wordt nog steeds “it nije ein” genoemd)
Gebouwd door: Simon Hendriks Broersma, meester-timmerman in IJlst
Torenspits: Ingesnoerd
Klok: Omdat er een scheur in de oude klok ontstond is er in 1970 een kopie van gegoten die nu in de (stads)toren hangt. De oude Salvator werd in 1972 als monument op een keistenen sokkel aan de Stadslaan geplaatst. Bron: Protestantse gemeente
Verdere informatie:
De huidige Martinus kerk (Hervormde kerk) is niet de aller-oudste kerk van IJlst.
Dat was de Rooms Katholieke kerk, die werd gebouwd dicht bij het ongeveer in 1387 gestichte St. Maria- Klooster, eigendom van de orde der Karmelieten. Deze kerk stond op het oude gedeelte van de huidige begraafplaats. Het was een driebeukige kerk met een zadeldaktoren en een traptorentje in de hoek van de noorderzijbeuk van het koor. Het nabij gelegen klooster wordt tijdens de 80-jarige oorlog op 5 juli 1572 door de Geuzen verwoest en in 1580 geheel vernield. Gedurende de 18de eeuw werd de kerk nog regelmatig hersteld, maar ondanks deze werkzaamheden, verkeert de kerk in de 19e eeuw in vervallen staat. Volgens aantekeningen zijn er in 1827 zelfs geen diensten meer geweest. Na raadpleging van de kerkelijke gemeente begon men de kerk geleidelijk te ontmantelen.
Op de voormalige stadskoemarkt aan de Eegracht werd een nieuwe kerk met toren gebouwd door Simon Hendriks Broersma, meester-timmerman in IJlst, naar een ontwerp van ]. Ankringa uit Sneek. In 1830 wordt de kerk eigendom van de Hervormde gemeente en de toren van de gemeente IJlst, daarom ook wel "Stadstoren"genoemd in de volksmond. Het was een zogenaamde eenbeukige kerk, die in 1868 werd vergroot door er een dwarsbeuk aan de zuidzijde aan te bouwen. Dit vanwege de enorme toeloop door de predicaties van de toenmalige Réveildominee Philippus Samuel van Ronkel. Losse stoelen werden vervangen door banken. De realisatie van de aanbouw gebeurde onder kerkvoogdij van IJpke Jans Veldhuis, Jan Wallis Oppedijk en Jelle Jelles Croles. In het liturgisch centrum van de kerk vinden we een 17e eeuws doophek met kansel uit 1672 terug. Dit jaartal is bekend, omdat het aan de binnenzijde van de trap is aangebracht met eveneens de heraldische leeuw met het wapen van IJlst.
Bron: http://www.drylts.com
|
